Fıtır sadakası (sadaka-i fıtır); insan olarak yaratılmanın
ve Ramazan orucunu tutup bayrama ulaşmanın bir şükrü olarak; dinen zengin olup
Ramazan ayının sonuna yetişen Müslümanın, belirli kimselere vermesi vacip olan
bir sadakadır (Nevevî, el-Mecmû’, 6/103-105). Vacip oluşu, sünnetle sabittir
(Buhârî, Zekât, 70-78 [1503-1512]; Müslim, Zekât, 12-21 [984-985]).
Kişi, kendisinin ve küçük çocuklarının fitrelerini vermekle
yükümlüdür. Hazreti Peygamber (Sallallahu Aleyhi Vesellem), köle-hür,
büyük-küçük, kadın-erkek her Müslümana fitrenin gerektiğini ifade etmiştir (Ebû
Dâvûd, Zekât, 20 [1619]).
Fıtır sadakasının vacip olma zamanı Ramazan Bayramının
birinci günü olmakla birlikte, bayramdan önce de verilebilir. Hatta bu daha
faziletlidir. Nitekim bayram namazından önce verilmesi müstehap kabul
edilmiştir. Bununla birlikte, bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak
bayramdan sonraya bırakılması mekruhtur.
Şafii mezhebinde ise; fitreyi, meşru bir mazeret
bulunmadıkça bayramın birinci gününün gün batımından sonraya bırakmak haramdır.
Fitreyi Ramazan’ın ilk günlerinde vermek de caizdir (Nevevî,el-Mecmû’, 6/128).
Fitrenin hedefi, bir fakirin içinde yaşadığı toplumun hayat
standardına göre bir günlük yiyeceğinin karşılanması suretiyle onun bayram
sevincine iştirak etmesine katkıda bulunmaktır.
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu, 2024
yılı fitre miktarını 130 lira olarak belirledi. Buna göre; Ramazan ayında
ihtiyaç sahiplerine verilecek olan 2024 fitre bedeli 130 lira oldu.
Kişi dinen zengin sayılanlara, usûlüne (anne, baba, dedeler
ve nineler), fürûuna (çocuk ve torunlar) ve eşine Fıtır sadakası veremez.
Fitreler bir fakire verilebileceği gibi birkaç fakire de
dağıtılabilir (Merğinânî, el-Hidâye, 2/224). Ancak bir kişiye verilen miktar
bir fitreden az olmamalıdır. (İLKHA)