Erkek ve dişi fıstık ağaçlarının çiçek açma zamanlarının uyumsuzluğu nedeniyle döllenmenin gerçekleşemediğini belirten Siirt Tarım ve Orman Müdürlüğü Fıstıkçılık Birimi Ziraat Mühendisi Abdulhamit Kireç, "Erkek ağaçlar çiçeklerini döktükten sonra dişi ağaçlar çiçek açıyor. Bu da döllenmeyi engelliyor ve boş meyve sorununa yol açıyor." dedi.
Siirt Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yürütülen TAKEP projesi kapsamında, erkek aşı kalemi temini ve aşılama çalışmalarının devam ettiğini belirten Kireç, üreticilerin bu projelere dahil olarak bahçelerinde erkek ağaç eksikliğini gidermeleri önerisinde bulundu.
"Üreticiler Siirt fıstığında erkek ve dişi ağaç ayrımını bilmiyorlardı"
Siirt fıstık tarımının 2002 yılına kadar 40 bin dekarlık bir alanda yapıldığını ancak günümüzde bunun 400 bin dekarlık bir alana çıktığını ifade eden Ziraat Mühendisi Abdulhamit Kireç, "İlk süreçlerde üreticiler Siirt fıstığında erkek ve dişi ağaç ayrımını bilmiyorlardı. Bu nedenle bahçelerin genelinde dişi ağaçların dikimi yapıldı. Erkek ağaçtan yoksun kalan bahçeler verim çağına gelmesiyle beraber bu sıkıntıyı yaşadılar. Yeteri kadar erkek ağaç ve uygun erkek çeşitler olmayınca tane tutumunda sorunlar baş göstermeye başladı. Bu sıkıntıyı il genelinde ciddi manada yaşıyoruz, polen gerekiyor. Erkek olan ağaçlarda da uygun erkek çeşit yok." ifadelerini kullandı.
"Her yıl hasat mevsiminde boş meyve ve verim kaybı şikayetleri geliyor"
Fıstık ağaçlarında erkeklerin çiçek açıp döktüğünü, daha sonra dişi ağaçların çiçek açtığını ve bu uyumsuzluğun boş meyve sorununa sebebiyet verdiğini belirten Kireç, "Bu durum boş meyve sorununa sebebiyet veriyor. Çiftçilerimiz bu sorundan mustaripler. Her yıl hasat mevsiminde buna yönelik şikayetler geliyor. Yüzde 30-40'a varan verim kaybı yaşanıyor. Düşünün ki üretici bahçeyi tesis etmiş, gerekli bütün imkanları sağlamış ve üretim yapma sürecine gelmiş ama erkek ağaç yok. Bu nedenle bahçede istenilen verim elde edilemiyor. Hem boş tane tutumu hem de daha çiçeklenme döneminde tanelerin dökümü söz konusu oluyor. Bu da erkek ağaç probleminden kaynaklanıyor." dedi.
"Üreticilerin uygun erkek ağaç çeşitlerini bahçelerinde bulundurmaları gerekiyor"
Fıstık üreticilerinin uygun erkek ağaç çeşitlerini bahçelerinde bulundurmaları gerektiğine dikkat çeken Kireç, "Özellikle 'atta erkeği' olarak belirttiğimiz ortanca çeşidin bahçede bulunması gerekiyor. Biz hem erkenci hem geç çeşitlerin olmasını ama özellikle ortanca çeşit olmasını istiyoruz. Bunun için üreticiler kendi imkanları ile ne yapabilirler? Çiçeklenme dönemi olan Nisan ayı içerisinde kendi bahçelerinde erkek ağaç yoksa civar bahçelere bakarlar. Dişilerle beraber aynı dönemde açan erkekler varsa, haziran ayında onlardan aşı kalemi alıp kendi bahçelerindeki ağaçlara aşılarlar." önerisinde bulundu.
"TAKEP projesiyle boş tane dökümü ve boş tane sorununun önüne geçilecektir"
Siirt Tarım ve Orman Müdürlüğü'nün 3 bin 500 dekarlık alanda yapmış olduğu erkek aşı kaleminin önemine dikkat çeken Kireç, "TAKEP projesi kapsamında 3 yıldır çalışma gerçekleştiriyoruz. Erkek aşı kalemi temini projesiyle, Fıstık Araştırma Enstitü Müdürlüğü'nün damızlık bahçelerinden kalem aşılama döneminde erkek çeşitlerini getirip hızlı ve tekniğine uygun sabahın erken saatlerinde aşı ustalarımıza teslim ediyoruz ve onlar da projeye dahil olmuş olan üreticilerimizin bahçelerine aşılama gerçekleştiriyorlar. İleriki süreçlerde projeyi devam ettirmek istiyoruz. Yaygınlaştığı sürece de boş tane dökümü ve boş tane sorununun önüne geçilecektir. Önümüzdeki süreçte yüzde 30-40'lık verim kaybı ortadan kalkacaktır. Alan artırmadan birim alandan daha fazla ürün almaya vesile olacak. Ciddi ve önemli bir proje, inşallah üreticilerimize faydalı olacaktır." şeklinde konuştu
Modern tarım tekniklerinin önemi
Modern tarım tekniklerinin sadece fıstıkta değil, bahçelerde ve diğer tarımsal faaliyetlerde uygulanmasının önemine dikkat çeken Kireç, "Geleneksel tarım yöntemleriyle süreç sağlıklı bir şekilde ilerlemiyor. Çünkü dünyada bir iklim değişikliği söz konusudur. Her yıl ani sıcaklık ve farklı hava koşulları yaşanabiliyor. Gözlemlediğimiz kadarıyla bu süreci en sağlıklı atlatanlar, tekniğine uygun bir şekilde modern tarım sistemleriyle bakımları yapılan bahçelerdir. Tarımda ciddi bir risk var, o da iklim faktörüdür. Bunun önüne çok fazla geçemezsiniz. Bu risk faktörüne karşı da yapılabilecek en iyi önlem tekniğine uygun üretim yapmaktır." çağrısında bulundu.
