Teknolojinin gelişmesiyle birlikte erken yaşlarda çocukların ekranla tanışması ve zamanla bağımlılık kazanmasının, ileriki yaşlarda oluşacak zararlara dikkat çeken uzamanlar, ailelere uyarılarda bulunuyor.
Ekran bağımlılığı veya oyun bağımlılığına karşı ebeveynler önemli uyarılarda bulunan Psikolog Mesut Aşut, "Siz çocuklarınıza örnek oluyorsunuz. Çocuklarınızın rol modelisiniz. Siz ne yaparsanız, çocuklarınız da onun aynısını yapıyorlar." dedi.
Çocukların televizyon, tablet, cep telefonu ve bilgisayar derken ekran karşısında uzun saatler geçirmesi, çeşitli tehlikeleri de beraberinde getiriyor.
"İlk başta çocuğun ilgisini çekecek farklı alanlar bulmamız gerekiyor"
Ebeveynlerin öncelikle çocuklara oyun oynamayı öğretmeleri gerektiğini belirten Psikolog Mesut Aşut, "Yaz tatilinin gelmesi ile çocukların bol bol boş vakitleri oluyor ve maalesef çocuklarımız bu boş vakitlerini ekran başında değerlendiriyor. Biz normalde 0-2 yaş arası çocuklar için sıfır ekran diyoruz. 2-5 arası çocuklarımız için maksimum 1 saat, 5 ile 15 yaş arası çocuklarınız için de maksimum 2 saat ekran kullanımı öneriyoruz. Bulunduğumuz dönem teknoloji çağı, ekran çağı olduğu için 'çocuklarımızı ne şekilde ekrandan uzaklaştırabiliriz?' bunun üzerinde durmak gerekiyor. Teknoloji hayatımızın her alanında var. Biz ebeveynler olarak farklı etkinlikler oluşturmamız gerekiyor. Farklı etkinlikler oluşturmadan 'hadi çocuğumuz kitap okusun da bizim okumamıza gerek yok' dersek o çocuğun kitaba alışması mümkün değildir. İlk başta çocuğun ilgisini çekecek farklı alanlar bulmamız gerekiyor. Bunları bulmadığımızda çocuklarımız tabii ki ekrana bağımlı olacaktır. Bu etkinliklerde öncelikle çocuklarımıza oyun oynamayı öğretmemiz gerekiyor. Farklı etkinliklerde kendisini geliştirmesi gerekiyor. Özellikle çocuklarımız ergenlik döneminde ise spor aktivitelerine yönlendirerek ekrana daha az maruz kalmalarını sağlayabiliriz. Fakat ilkokul çağındaki çocukları ise farklı oyunlar ve etkinlikler ile önce ebeveynler olarak ve etkinlikleri onlarla beraber yaparak, ekrana daha az maruz kalmalarını sağlayabiliriz. Çocuklar boş vakit buldu mu ellerinde herhangi bir alternatif olmadığında haliyle ekrana yönelecekler. Çocuklarımızı ekran bağımlılığı konusunda sınırlamamız gerekiyor her konuda olduğu gibi kontrol edilmesi lazım." ifadelerine yer verdi.
"Çocukların ekrana bağlı olmalarını istemiyoruz ama ebeveynlerin de ekranı daha az kullanmaları gerekiyor"
Ebeveynlere, çocuklarıyla nasıl vakit geçirecekleri konusunda da belirli konular üzerinde araştırma yapmaları konusunda tavsiyelerde bulunan Aşut, "Ekranı tamamen hayatımızdan çıkarmak mümkün değildir. Teknoloji çağındayız çocuklarımızın bunu bilmesi gerekiyor. Ama kesinlikle 0-2 yaş çocuklarımızda telefon olmayacak, 2 ile 5 yaş arası bir saat, 5 yaş üzerindeki çocuklarımız için de maksimum bir iki saat olarak ebeveynlerin ayarlaması gerekiyor. Bu sürenin üstünde ekrana maruz kalmaları sonucunda ileride bilişsel ve duyuşsal zararlara neden olmaktadır. Telefon ve tabletlerin kullanımında çocuklar üzerinde olumlu bir etki olması için farklı ve önemli programlar ve oyunlar oynatılması gerekiyor. Belirtilen süre içerisinde faydalı olabilir. Fakat sadece video izleyerek ya da oyun oynayarak çocuklarımıza telefon ve tableti verirsek çok fazla yarar vereceğini düşünmüyorum. Onun dışında ekrana fazla maruz kaldığında çok fazla zararları var. Özellikle yapılan araştırmalarda nörobilişsel anlamda çok fazla zararlarının olduğu tespit edilmiştir. Çocukların dil konuşma bozukluklarına, bilişsel ve dikkat eksikliğine de neden olduğu görülmüştür. Bu yüzden çocuklarımıza yaz tatili boyunca ve devamında ekranı kısa tutmamız gerekiyor. En son yapılan araştırmada zekâ geriliğine neden olduğu bile söyleniyor. Ebeveynlerin çocuklarıyla nasıl bir vakit geçireceği konusunda da belirli konular üzerinde araştırma yapmaları gerekiyor. Evet, biz çocukların ekrana bağlı olmalarını istemiyoruz ama ebeveynlerin de ekranı daha az kullanmaları gerekiyor. Çünkü biz ebeveynler ekranı kullanıp çocuklarımıza kullanma dediğimizde çok etkili olmayacaktır. Çocuklar bizleri rol model alıyorlar. Farklı etkinlikler oluşturarak aile içerisinde çocuklarla daha fazla vakit geçirilebilir. Eskiden toplumda ailemizle oynadığımız oyunları çocuklarımızla beraber yeniden oynayabiliriz, farklı etkinliklerde yapılabilir. Eğer kitap okuma etkinliği yapılacaksa yine ebeveynler ile belli bir saat ve çocukların ilgisini çekecek kitaplar ile beraber okuma saati yapılmalıdır." dedi.
