Bazen bir cadde başında bazen çıkmaz bir sokakta onlara rastlamak mümkün. "Çekçek" diye tabir edilen geri dönüşüm malzemeleri toplamada kullanılan iki tekerlekli araçları ile bir parça atık bulabilmek için mücadele ediyorlar.
Her gün şafak vaktiyle birlikte yollara dökülen atık toplayıcıları, geçimlerini sağlamak için sokak sokak gezerek tek tek karıştırdıkları konteynerlerden karton ve plastiğin yanı sıra çöpten 'umut' çıkarıyor.
Yılın dört mevsimi işleri gereği dışarda çalışan atık toplayıcıları, mevsim şartları gereği bazen soğuk hava şartlarında bazen de kavurucu sıcaklarda çalışmak zorunda kalıyor.
Sıcaklığın iyice etkisini arttırdığı öğle saatlerinde çalışamayacak duruma gelen işçiler, daha serin olan akşam saatlerinde çalışmayı tercih ediyor. Akşam saatlerinde ise gündüz görülen sıcak havanın etkisiyle çöplerde aşırı koku oluşması ve güvenlik gibi sorunlarla karşılaşıyorlar.
İşçiler, günün sonunda evlerine "helal para" ile ekmek götürmenin mutluluğunu yaşıyor.
İstanbul Geri Dönüşüm İşçileri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Ay, yaz aylarında evlerine ekmek götürebilmek için yaşadıkları zorluklar hakkında İLKHA muhabirine konuştu.
“Çok sıcak olduğu için gün içinde çalışma şartları çok zorlaşıyor”
Helalinden çalışan her insan için ekmek kazanma mücadelesinin zor olduğunu belirten Ay, “Bizler, helalinden çalışan bir kesim olduğumuz için her zaman zorluklar önümüze çıkıyor. Kolay kazanmaya çalışmıyoruz, birden yükselmeye çalışmıyoruz; alın terimizle çok zor şartlarda çalıştığımızı toplumda herkes görüyor. Zor şartlarda nasıl çalışıyoruz? Özellikle yazın sıcak aylarda çek çek diye tabir ettiğimiz arabayı arkadaşlarımız elle tutmaya çalıştığı zaman ısındığı için tutamıyorlar, demir sımsıcak oluyor. Çok sıcak olduğu için gün içinde çalışma şartları çok zorlaşıyor. Akşam havanın serinlemesini bekliyoruz ya da sabah erkenden kalkıp hava sıcak olmadan geri dönmeleri gerekiyor. O yüzden bu havalar çalışmamızı çok etkiliyor. Arkadaşlarımızın kazancını yok ediyor, yarı yarıya düşürüyor diyebiliriz. Çok sıcak olunca çıkamadıkları günler de oluyor; akşamı bekliyorlar, akşam dışarı çıkıyorlar. Bu sefer toplayamadan geliyorlar. Sıcak havalar da soğuk havalar da bizim için zor; her mevsim için bahar olsun istiyoruz ama maalesef her mevsim bahar olmadığı için zorlanıyoruz.” dedi.
“Akşamları çalışmak daha tehlikeli oluyor”
Yaz aylarında çöplere atılan evsel atıkların koktuğunu belirten Ay, “Arkadaşlarımız yazın özellikle çalışmaya gittiği zaman evsel atıklar koktuğu zaman maske ve eldiven takıyorlar. Terleme ve sıcaklık, ayrıca etkiliyor. Hava sıcak olduğu için kötü etkileniyorlar. Akşam çıktıkları zaman daha tehlikeli oluyor. Konteynerden kedi veya köpek çıkıyor, daha tehlikeli şeyler karşılarına çıkıyor, karanlık olduğu için elini kesen oluyor. Yani yazın çalışmak zor oluyor.” şeklinde konuştu.
“Sadece üstümüz kirli içimiz birer gül bahçesidir”
Ay, “İllaki kazanalım demiyoruz, kazandığımızın hesabını verebilelim diyoruz. Şöyle düşünün; bu gençler, ‘biz bu hayatı kabul etmiyoruz, zor, kirli’ diyebilirdi. Bizim sadece üstümüz kirli içimiz birer gül bahçesidir. Bizim kirimiz, üstümüz ve biz bunu da kir olarak görmüyoruz. Pırıl pırıl gençler olarak; namusumuzla, şerefimizle ekmeğimizi kazanmaya ve ailemizi geçindirmeye çalışıyoruz. Çoluk çocuğunu okutmaya çalışarak ahlaklı bir insan yetiştirmeye çalışıyoruz.” diye konuştu.
“Evimize ekmek götürdüğümüz zaman yorgunluk geçiyor”
13 yaşında başladığı geri dönüşüm işçiliğini 20 yıldır sürdüren Sinan Kesici ise, “Yaptığımız zor bir iştir. Çek çek arabasını çekerken terliyoruz, birde işimiz çöplerden toplama olduğu için yazın koku yapıyor. Çoluk çocuğumuza ekmek götürüyoruz. Evimize ekmek götürdüğümüz zaman yorgunluk geçiyor.” ifadelerini kullandı. (İLKHA)