Kan grupları, insan kanında bulunan antijenlere göre sınıflandırılan ve genetik olarak aileden miras alınan dört ana gruba ayrılır: A, B, AB ve 0. Bu gruplar, Rh faktörü adı verilen bir protein varlığına göre pozitif (+) veya negatif (-) olarak ayrıldığında toplamda sekiz farklı kan grubu ortaya çıkar. Kan grupları, bireylerin kan bağışında ve kan nakillerinde uyumlu kan bulabilmesi açısından hayati öneme sahiptir.
Kan, plazma adı verilen sıvı içinde kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositlerden oluşur. Kan grubu sınıflandırması, kırmızı kan hücrelerinin yüzeyindeki antijenlerin varlığı veya yokluğu ile plazmada bulunan antikorlarla ilişkilidir. Örneğin, A grubu kan, A antijenine sahipken; B grubu kan B antijenine sahiptir. AB grubu hem A hem B antijenlerini taşırken, 0 grubunda bu antijenler bulunmaz. Rh faktörü ise, kırmızı kan hücrelerinde RhD antijeni olup olmadığını belirler; RhD antijeni varsa pozitif (+), yoksa negatif (-) olarak adlandırılır.
Dünya genelinde ve Türkiye’de en yaygın kan grubu A Rh pozitif iken, en nadir bulunan gruplar AB negatif ve 0 negatif olarak bilinir. 0 Rh negatif kan grubu, evrensel verici olarak kabul edilirken; AB Rh pozitif grup ise evrensel alıcıdır. Bu özellikler, acil durumlarda ve kan nakillerinde büyük avantaj sağlar.
Kan grupları, bireylerin beslenme düzenlerini etkileyebilecek genetik özelliklere de sahip olabilir. Örneğin, bazı teoriler A grubundakilere bitki bazlı diyet önerirken, 0 grubu için daha fazla protein ağırlıklı bir beslenme planı tavsiye eder. Ancak bu tür diyet programlarının bilimsel bir temele dayanıp dayanmadığı tartışmalıdır ve mutlaka uzman gözetiminde uygulanmalıdır.
Kan grubunu öğrenmek isteyen bireyler, sağlık kuruluşlarında yapılan basit bir testle kan gruplarını tespit edebilir. Sonuçlar, e-Nabız sistemi üzerinden de görüntülenebilir. Kan bağışı sırasında veya tıbbi bir işlem öncesinde kan grubu öğrenilmesi genellikle teşvik edilir, çünkü bu bilgi hayati durumlarda hayat kurtarıcı olabilir.
Kan grupları üzerine yapılan araştırmalar sürekli olarak gelişmekte ve yakın zamanda keşfedilen MAL kan grubu, bu alandaki bilgi birikimini artırmıştır. Kan grubu bilgisi, sağlık alanındaki çeşitli uygulamalarda büyük önem taşımaya devam etmektedir.
