Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Yavuz Selim
Yıldırım, boğaz ağrısının nedenlerini ve nelerin iyi geldiği ile ilgili
açıklamalarda bulunarak şu ifadeleri kullandı:
"Boğaz; kavşak bölgesi olduğu için hava yolu ile gelen
veya gıdalar ile direk temas yoluyla gelen virüs ve bakteriler İlk olarak
buradaki lenf dokuları tarafından tutularak semptomlar ortaya çıkar. Bunun
dışında burun tıkanıklığı yapan özellikle alerjik ve viral hastalıklar geniz
akıntısı yaparaktan, boğazın tahriş olmasına ve aynı zamanda burun
tıkanıklığına bağlı ağız yoluyla alınan havanın boğazı kurutmasına bağlı boğaz
semptomları da burun tıkanıklığı semptomlarına eklenir. Yine mide reflüsüne
bağlı mide asitinin boğazı tahriş etmesi neticesinde boğazda yanma ağrı öksürük
gıcık gibi semptomlar ortaya çıkar.
Kış aylarında hava kirliliğinin artması neticesinde solunan
havanın kirli olması sonucu aynı sigarada olduğu gibi boğazı tahriş ederek
boğaz ağrısı şikayetlerini artırabilir.
Boğaz ağrısı şikayetini değerlendirirken mutlaka eşlik eden
semptomları da kontrol ediyoruz.Örneğin ateş, halsizlik, öksürük, yorgunluk,
terleme, burun akıntısı ,burun tıkanıklığı, hapşırık, ses kısıklığı, yutma
güçlüğü ve balgam mutlaka boğaz ağrısı ile birlikte değerlendirilmelidir.
Boğaz ağrısı yapan en önemli nedenler viral ve bakteriyel
nedenlerdir. En sık da viral nedenlerdir. Virüsler içerisinde de en sık
görülen İnfluenza, Rino virüs, Adenovirüs, parainfluenza, herpes, Coronavirus,
Epstain bar virüs ve coxsaki gibi virüsler sayılabilir. Bakteriler içerisinde
ise sıklıkla streptokoklar etkendir.
Boğaz ağrısının başlangıç şekli, eşlik eden semptomlar,
hastanın genel durumu ve muayene ile viral-bakteriyel ayrımı yapılabilir.
Ampirik tedavi hemen başlanabilir. Ayrım yapılamayan kişilerde ve çocuklarda
kan tahlili ve çeşitli testler yaparak kesin tanıya ulaşılabilir. Birçok insan
hastalık semptomları başlar başlamaz bunun ilerleyerek ağırlaşmasından
korkmaktadır ve bunu engellemek için geleneksel ve tamamlayıcı birçok uygulama
yapmaktadır. Hastalıklar genelde burun akıntısı burun tıkanıklığı ve göz
yaşarması ile yani rinit ile başlar, sonrasında boğaz ağrısı gıcıklanma ve
yutma zorluğu eklenerek faranjit oluşur, sonrasında ses kısıklığı eklenirse
larenjit ve nihayetinde kuru veya balgamlı öksürük eklenerek bronşit oluşur.
Sonuç olarak havayolu burundan başlayıp akciğere kadar devam
ettiği için hava yolunu etkileyen tüm yerlerde semptomlar ortaya çıkabilir.
Boğaz ağrısı nasıl tedavi edilir
Çoğunlukla viral hastalıklar görüldüğü için öncelikle viral
boğaz ağrısının tedavisinden bahsedeceğim. Viral enfeksiyonlar da antibiyotik
başlamak virüslere bağlı etkilenmiş boğaz florasını, bir de antibiyotik
vererekten oradaki sağlıklı hücrelerin zarar görmesine neden olmuş oluruz ve
hastalığın uzamasına neden olabilir. Yani gereksiz yere antibiyotik kullanmak
boğazın iyileşmesinden ziyade kötüleşmesine ve ek başka hastalıklar ortaya
çıkmasına neden olabilir. Bunun için mutlaka sizi muayene eden doktorun
antibiyotik yazmadığı sürece antibiyotik isteyerek ısrarcı olunmaması gerekir.
Antibiyotikler yalnızca bakterilere bağlı olan boğaz
enfeksiyonlarında işe yarar ve iyileşmeyi hızlandırır.
Viral nedenlere bağlı boğaz enfeksiyonlarında boğazın arka
duvarı noktalı kabarık ve kızarmış halde görülür. Bu kızarıklıklar boğazın
kurumasına gıcıklanmasına ve yerken içerken, konuşurken ağrımasına neden olarak
problem olur. Yani viral nedenlere bağlı boğazın arka duvarı tahriş olduğunda
boğazın kurumasını engelleyecek bol sıvı alınmasına dikkat edilmeli ve gün
boyunca en az 1,5-2 litre sıvı tüketilmelidir. Yine boğazını yumuşatacak hafif
ılık çay ve ıhlamur gibi içecekler de boğazı rahatlatır. Özellikle boğazın arka
duvarı tahriş olmuş kişilerde o bölgeye yapışma özelliği olan ballı pastil
ballı boğaz spreyi ballı yiyecek ve içecekler kızarık bölgeyi kapatıp -
koruyarak bu bölgenin kurumasını önleyerek Boğaz ağrısının belirgin
hafiflemesini sağlar. Yine boğaza yapışma özelliği olan tahin-pekmez ve
zeytinyağ gibi yağlı ve yapışkan gıdalar boğazın nemli olmasını sağlayarak
iyileşmeyi hızlandırır.
Virüslere bağlı boğaz mukozasının tahriş olduğu durumlarda
özellikle yapılmaması gereken, boğaza zarar veren sirkeli limonlu acılı
baharatlı zencefilli yiyecek ve içeceklerin tüketilmemesi gerekir! Çünkü limon
asitli olduğu için boğaz mukozasının biraz daha tahriş olmasına neden olarak
iyileşmeyi uzatır. Yine aynı şekilde sirke, tuz, acı ve baharat boğaz
mukozasının tahriş olmasını artırarak iyileşmeyi geciktirir ve hastanın
semptomlarını kötüleştirebilir. Mikrobik enfeksiyonlarda yani bakterilere bağlı
boğaz enfeksiyonlarında sirke, tuzlu - iyiotlu sular ve boğaz spreyleri
boğazdaki bakterilerin öldürülmesini hızlandırarak iyileşmeye katkıda bulunur.
Her boğaz ağrısının etkeni aynı olmadığı için; hemen
antibiyotik kullanılmamalı dedi. Bol sıvı alımı sağlanmalı, eşlik eden
semptomların tedavisine yönelik örneğin ateş düşürücü ağrı kesici İlaçlar ile
desteklenerek İyileşme hızlandırılabilir. Burun tıkanıklığı olanlarda burun
açıklığının sağlanması burundan nefes almayı sağlayarak boğazın kurumasını
engeller ve iyileşmeyi hızlandırır. Ve yine reflü gibi boğazı tahriş eden asit
tedavi edilerek boğaz ağrısı iyileştirilebilir, nargile ve sigara gibi tütün
ürünlerinden uzak durulmalıdır. Ballı veya propolisli boğaz spreyi veya pastili
kullanabilirsiniz."