Sportif faaliyetler yaşam süresine nasıl etki eder?

Ecel birdir, değişmez. Yüce Allah Kur'ân-ı Kerîm'de “Şayet Allah zulümleri yüzünden hemen ceza verecek olsaydı yeryüzünde tek bir canlı bırakmazdı; fakat Allah onun cezasını ecellerine kadar tehir eder. Ecelleri geldiği zaman ise onu ne bir an geri bırakır ne de öne alabilirler” (Nahl Sûresi, 16:61.) buyurur.

Buna rağmen insanoğlu çok eski zamanlardan beri mecazi anlamda "Gençlik Pınarı "na giden yolu, yani daha uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmenin yollarını aramaktadır.

Henüz yaşam süremizi yüz yılın üzerine çıkaracak "mucize" ilaçlardan ya da teknolojilerden faydalanamıyor olsak da, yakın zamanda yapılan pek çok araştırma basit, gerçekleştirilebilir yaşam tarzı değişikliklerinin daha uzun süre sağlıklı kalmamıza ve erken ölüm riskimizi azaltmamıza yardımcı olabileceği fikrini destekleyen güçlü kanıtlar ortaya koymuştur.

Bu alışkanlıklar diyet, sağlıklı kilonun korunması, sigaradan uzak durulması, iyi bir uyku düzeninin sağlanması, kolesterol, kan şekeri ve kan basıncının kontrol altında tutulması ve en az bunlar kadar önemli olan fiziksel olarak aktif kalınması olarak sıralanabilir.

Ne tür egzersizler ölüm riskini azaltır?

Ağustos 2023'te JAMA Internal MedicineTrusted Source'da yayınlanan bir çalışma, farklı egzersiz türlerinin bir kişinin ölüm riskiyle nasıl ilişkili olduğunu görmek için ortalama 10 yıllık bir süre boyunca takip edilen 500.705 katılımcıdan elde edilen verileri analiz etti.

Çalışmada yürüyüş ya da hafif bisiklet sürme gibi orta düzeyde aerobik fiziksel aktivitenin, koşma gibi şiddetli aerobik fiziksel aktivitenin ve ağırlık kaldırma gibi kas güçlendirici aktivitenin etkisi incelendi.

Sonuçlar, tüm bu egzersiz türlerinin dengeli bir kombinasyonunun ölüm riskini azaltmada en iyi sonucu verdiğini göstermiştir.

Daha açık bir ifadeyle, haftada en az birkaç kuvvet antrenmanı seansının yanı sıra yaklaşık 75 dakika orta şiddette aerobik egzersiz ve 150 dakikadan fazla şiddetli egzersiz, tüm nedenlere bağlı ölüm riskinin daha düşük olmasında etkili olmuştur.

Özellikle kalp-damar hastalıklarına bağlı ölüm riskinin azaltılması söz konusu olduğunda, en az 150-225 dakika orta düzeyde fiziksel aktivite ile yaklaşık 75 dakika şiddetli egzersiz ve haftada iki veya daha fazla kuvvet antrenmanı seansının birleştirilmesini önerilmiştir.

Ne kadar egzersiz yeterli? Sağlığa en büyük tehdidi oluşturan bazı durumları savuşturmaya yardımcı olabilecek minimum egzersiz "miktarı" nedir?

Aralık 2022'de yayınlanan bir araştırma, günde sadece 2 dakika ağır egzersiz yapmanın kanser veya kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölüm riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini öne sürüyordu.

Araştırmacılara göre, hiç yoğun egzersiz yapmayan çalışma katılımcılarının 5 yıl içinde ölme riski %4 iken, haftada 10 dakikadan az yoğun egzersiz yapmak bu riski yarıya indirdi. Dahası, haftada en az 60 dakika egzersiz yapanların ölüm riski yine yarıya inmiştir.

Peki hangi bir fiziksel aktivite önerilir?

Neredeyse her türlü egzersizin hiç egzersiz yapmamaktan daha iyi olduğunu vurgulanmaktadır. Herhangi bir aktivite kalp sağlığı için hareketsiz bir yaşam tarzından daha iyidir.

Bununla birlikte, boş zamanlarda yapılan fiziksel egzersizin aksine, ev işleri ya da kişinin işiyle ilgili fiziksel aktivitenin bazen yarardan çok zarar getirebileceği konusunda da uyarıda bulunulmuştur.

Dolayısıyla, her türlü egzersiz sağlık için iyi olsa da, çalışma ortamında yorucu veya yoğun fiziksel aktivite çeşitli sağlık sorunları riskini artırabilir.

Boş zamanları değerlendirmek için yapılan egzersizler bile özellikle yaşamın ilerleyen dönemlerinde eklem bütünlüğü gibi fiziksel sağlık unsurlarını etkileyebilir.