Son dönemlerde, telefon ve sosyal medya platformları üzerinden yapılan dolandırıcılık vakalarında belirgin bir artış yaşanıyor.
Dolandırıcılığın genellikle şantaj yoluyla insanlardan para talep etmek amacıyla gerçekleştirildiği belirtiliyor.
WhatsApp gibi sosyal medya ve iletişim platformları aracılığıyla dolandırıcılar, genellikle yabancı veya sahte numaralar kullanarak kurbanlarıyla iletişime geçiyor.
Bursa Sosyal Medya Derneği Başkanı Murat Gezer, telefon ve sosyal medya platformları üzerinden artan dolandırıcılık vakaları hakkında İLKHA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Gezer, dolandırıcılık tekniklerinin günümüzde oldukça geliştiğine dikkat çekerek, bu eylemlerin genellikle şantaj yoluyla gerçekleştirildiğini ifade etti.
'Dolandırıcılık adı altında şantaj yoluyla insanlardan para talep ediyorlar'
Telefon ve sosyal medya platformları üzerine yapılan dolandırıcılık şekillerinin günümüzde çok arttığını belirten Gezer, 'Teknikleri de gelişti. Dolandırıcılık, adı altında şantajdır. Şantaj yoluyla insanlardan para istemektir. WhatsApp üzerinden ya da benzer sosyal medya ve iletişim platformları aracılığıyla karşı tarafta bir görüşme yaparak kullanılan numaralar da yabancı ya da sahte numaralardır. Arama yapıp bu kişilerin tesadüf olmayabileceğini belirtmek gerekir. Modern dolandırıcılar, önceden bir takip yaparak hedefledikleri kişilerin sosyal medyadaki verilerini topluyorlar. Gözüne kestirdikleri kişilerle bu şekilde iletişime geçerek, dolandırıcılık eylemlerini gerçekleştiriyorlar.' dedi.
'WhatsApp gibi platformlarda yapılan görüşmelerde iki tarafın da görüntüsü gözükür'
Murat Gezer
Mağdur olan kişiler farkında olmadan yabancı numaralardan gelen özellikle görüntülü aramaları cevapladığını söyleyen Gezer, '3-5 dakikalık bir konuşma yapılır. WhatsApp gibi sosyal medya platformunda yapılan görüşmelerde iki tarafın da görüntüsü gözükür. Bu görüntüyü kayda alıp ekran kaydıyla birliktr ses de kaydı da alınıyor. Sonra bu videoyu aldıktan sonra daha önceden hazırladıkları müstehcen şekli ya da işte uygunsuz içerikli yoluyla oluşturulmuş sahte videoyu da ekliyorlar. Ekledikten sonra iade ediyorlar ki yapay zeka teknikleriyle oluşturulan sanki gerçek videoymuş gibi servis ediyorlar.' diye belirtti.
'Teknoloji geliştikçe, sahte içerikli videolar oluşturmak daha basit hale geldi'
Gezer, 'Ekran kaydını ekleyip, 'sen müstehcen içerikli videomuzu izledin' ya da 'videomuzu inceledin' diyorlar. Bu videonun izleyicisi sensin. İnsana, astarı olmayan bir eylemi isnat edip, kişiyle şantaj yapıyorlar. Sosyal medyada hatta sizin çevrenizde bu durum duyuruluyor. Arkadaşlarına, bu mesajla videoyu aktaracaklarını söylüyorlar. 'Sen şimdi müstehcen videoyu izlerken, biz senin görüntülerinin kaydını aldık. Arkadaşlarına izleteceğiz. Ailene seni rezil ederiz' gibi şantaj yapıyorlar. Bu tür eylemler geçmişte de vardı, ancak yapay zeka uygulamaları, sahte video oluşturma konusunda işleri çok kolaylaştırdı. Şimdi teknoloji geliştikçe, sahte içerikli videolar oluşturmak daha da basit hale geldi. Bu videolar çok çeşitli olabilir.' şeklinde konuştu.
'İnsanlardan şantaj yoluyla para koparmayı bu yöntemlerle kolaylaştırıyorlar'
Videolarda, ekran kaydını aldıkları kişileri görüntüyle birleştirip sanki müstehcen videoyu izlemiş gibi şantaj yaptıklarını vurgulayan Gezer, 'Geçmişte bu yöntem daha basitti; ancak şimdi daha da gelişti. Dışarıdan bakan birisi için, sanki gerçekten izlemişsin izlenimi oluşturabiliyorlar. Ekrana bakan kişi, gerçekten mağdur olan kişidir. Sahte video içerikleri, insanlar için daha etkili oluyor. Bu videoya baktığında, insanlar daha çok etkileniyorlar. Dolandırıcılar, insanlardan şantaj yoluyla para koparmayı bu yöntemlerle kolaylaştırıyor. Bu tür yöntemlere karşı uyanık olunması gerekiyor.' ifadelerini kullandı.
'Sahte videolarda insanların yüz hareketlerinde tutarsızlıklar oluşuyor'
Bir kere, yapay zeka uygulamalarıyla oluşturulan videoların görüntülerinde ya da yüzlerde mimik değişiklikleri ve dudak tutarsızlıkları olduğunu ifade eden Gezer, 'İnsanlar bu tutarsızlıklara dikkat edebilirler. Videonun içinde başka bir video ya da fotoğraf olduğunda, bu içeriklerin kenarlarında ufak kaymalar, bozulmalar ve piksel bozulmaları oluşabilir. Bu noktalara dikkat etmek önemlidir. Videoya baktığınızda, kişilerin bu durumun gerçekliğini sorgulamaları gerekir. Videolardaki insanlar konuşurken dudak hareketlerinde tutarsızlıklar görülebilir. Gerçek konuşmayla bu hareketler arasında rahatsızlık vardır. Hatta arka plan görüntüsüyle bazı noktalar arasında tutarsızlık ve bozulmalar olabilir. İnsanların yüz hareketlerinde de tutarsızlıklar oluşabilir. Bu tutarsızlıklara bakarak videonun sahte veya montajlı olduğunu algılayabilirler.' dedi.
'Bilinmeyen ve mahiyeti belli olmayan numaralardan gelen görüşme isteklerini reddedin'
Videonun kaynağına dikkat etmenin önemli olduğunu söyleyen Gezer, sözlerini şöyle sürdürdü:
'Daha önce, yurt dışı menşeli numaralar genelde bu tür dolandırıcılık için kullanılan numaralardı. Bu numaralardan gelen aramalara ya da videolara itibar edilmemelidir. Bilinmeyen ve mahiyeti belli olmayan numaralardan gelen görüşme isteklerini reddetmek, kişilerin güvenliği açısından faydalı olacaktır. Dolandırıcılar, farklı yöntemlerle yurt dışı numaralar üzerinden arayarak şantaj yapabilir veya para isteyebilirler. Kullanıcılara bir link gönderip, bu link üzerinden uygulama yükletmeye çalışabilirler. Bilinmeyen numaralardan veya yurt dışı menşeli, özellikle WhatsApp gibi uygulamalar üzerinden gelen arama isteklerini ve linkleri tıklamamaları ya da aramaları reddetmeleri önerilir. İkinci aşamada, herhangi bir arkadaşınıza ait böyle bir video size gönderilmişse ve bu şantajı reddettiyseniz, yani 'parayı vermeyeceğim' dediyseniz bu durum oldukça önemlidir. Dolandırıcılar, para talep ederken bu paraların verilmemesi gerektiğini vurgulamak gerekir. Çünkü paraların verilmesi durumunda, bu kişiler dolandırıcılıktan öte bir gelir kaynağı elde edeceklerdir. Dolandırıcıların bu para taleplerine kesinlikle itiraz edilmelidir.' diye konuştu. (İLKHA)
