Çene ekleminden gelen seslere birçok faktörün neden olabileceğini dile getiren Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Hacer Fulya Üçem, sorun ilerledikçe ortaya çıkabilecek çene kayması ve çene kilitlenmesi durumları hakkında da bilgi verdi.
Üçem, çene ekleminden ses gelmesinin nedenlerini anlattı ve tedavi edilmediğinde oluşabilecek problemlerden bahsetti.
Birçok faktör neden olabilir
Çene ekleminden gelen seslerin, zamanla çene ve eklem rahatsızlıklarına neden olabileceğine dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Hacer Fulya Üçem, “Bu problem, günlük yaşam kalitesinin düşmesine neden olur. Sürekli olarak çeneden seslerin gelmesi sorunu, kişileri günlük yaşamda rahatsız eder.” dedi.
Bu soruna birçok faktörün neden olabileceğini dile getiren Üçem, “Ağız içinde diş eksikliği ya da çene problemleri çene ekleminden ‘klik’ sesi gelmesi sorununa neden olabilir. Kişinin dişlerini sıkma ya da gıcırdatma alışkanlığı varsa da çenede anlam verilemeyen sesler duyulabilir. Aynı zamanda stres tüm rahatsızlıklarda baş sorumlu olabilmektedir. Yaşanan çene rahatsızlığının da buna bağlı olup olmadığı iyice tahlil edilmelidir.” şeklinde konuştu.
Konuşmak bile zorlaşabilir!
Çene ekleminden gelen seslerin bir kusur olarak görülebileceği gibi normal bir durum olarak da görülebileceğini belirten Üçem, “Herkes tarafından bu sesin neden geldiği merak edilir. Çeneden ses gelmesi durumu çenede bulunan eklem ve dişlerin yapısıyla alakalı bir durumdur. Yemek yerken çeneden ses gelmesi en çok yaşanan durumlardan bir tanesidir. Kıt kıt şeklinde nitelendirilen bu ses, kişileri her ağız aktivitesinde rahatsız eden ve zorlayan bir durumdur. Tedavi edilmediği takdirde, çene eklemlerinde bozulmalara, ağzı tam kapatamama sorunlarına ve yemekleri yeterli seviyede öğütememe sorunlarına yol açar. Sorun ilerledikçe yemek yerken ve konuşurken dahi zorluklarla karşılaşılır.” dedi.
En büyük nedeni yüze alınan darbeler
Çene kaymasının genellikle bir yaralanmanın sonucu olduğunu ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Hacer Fulya Üçem, “Kişi düşerek yüzünü incittiğinde veya bir araç kazası geçirdiğinde çene kayması görülebilir. Bazen, yemek yerken, esnerken veya diş tedavisi görürken ağızlarını çok geniş açtıklarında olabilir.” dedi.
Çene kaymasının, çene ekleminin (temporomandibular eklem) normal hizasından çıkması sonucu ortaya çıkan bir durum olduğunu aktaran Dr. Üçem, şöyle devam etti:
“Çene kayması, çenenin kafatasına bağlı olduğu iki eklemden birinin ya da ikisinin birden normal pozisyonundan ayrılması ile meydana gelen bir durumdur. Çeneyi kafatasına bağlı tutan, biri sağda biri de solda olmak üzere iki adet eklem vardır. Eklemlerin olağan konumlarından farklı yönlere ilerlemesi durumunda çene kayması meydana gelir.”
Çene kayması doğuştan da olabilir
Çene kaymasının nedenleri arasında travmalar, çeneye alınan darbe ve yaralar, ani hareketler, çene kaslarının aşırı gerilmesi veya zayıflığı gibi faktörlerin yer aldığını vurgulayan Üçem, “Ayrıca, dişlerin yanlış hizalanması veya bruksizm (diş sıkma ve gıcırdatma) gibi alışkanlıklar da çene kaymasına yol açabilir. Bazı durumlarda, eklem iltihapları veya bağ dokusu hastalıkları da bu soruna sebep olabilir. Diğer yandan eklem ve kas sorunları da etken olabilmektedir.” açıklamasını yaptı.
Genetik olarak bazı insanların çene eklemlerinde doğuştan kaymalar olabileceğini de sözlerine ekleyen Üçem, bu problemin eklem oyuğunun yeterli düzeyde derin olmaması nedeniyle görüldüğünü söyledi ve “Her ne kadar doğuştan ve kalıtsal bir durum olsa da, bu sebepten ötürü oluşan çene kayması da vakit kaybetmeden çene cerrahisi yöntemleri ile tedavi edilmelidir.” dedi.
Şiddetli çene kilitlenmesi vakalarında yüz bozulması görülebilir!
Trismus olarak da bilinen, çene kaslarının sıkı hale gelerek ağzın düzgün açılıp kapanmasına engel olan çene kilitlenmesi durumuna da değinen Üçem, “Trismus, çiğneme kaslarının spazmı ile karakterize edilen ve ağzın açılmasını kısıtlayan bir çene kasları rahatsızlığıdır. Klinik olarak, trismus kas spazmı nedeniyle çene veya ağız açmada bir kısıtlama olarak tanımlanır ancak aynı zamanda nedeni ne olursa olsun ağız veya çeneyi açmada herhangi bir zorluğa da işaret eder.” dedi.
Çene kilitlenmesinin, kişinin konuşma, yeme ve ağız hijyenini koruma yeteneğini etkileyebileceğine dikkat çeken Üçem, sözlerini şöyle tamamladı:
“Bu durum geçici veya kalıcı olabilir. Geçici çene kilitlenmesi daha yaygındır ancak şiddetli vakalarda yüz bozulmasına neden olabilir ve yutkunmayı zorlaştırabilir. Kilitli bir çenenin ardında tek bir neden yoktur. Bu nedenle, doğru tedaviyi almak için kilitli çenenin ardındaki temel nedenin bulunması gerekir. Çene eklem alanında uzman bir doktor, kilitli bir çenenin ardındaki nedeni teşhis etmeye yardımcı olacak en iyi kişidir, böylece doğru tedavi alınabilir. Kilitli çene tedavisi seçeneklerinden bazıları çene eklem splinti ve doktor kontrolünde düzenli aralıklarla yapılan enjeksiyonlardır.”
