Aort damarı, vücudumuzdaki en büyük ve en önemli atardamardır. Kalbin sol ventrikülünden çıkan bu damar, oksijen açısından zengin kanı vücudun her köşesine taşır. Ancak, aortun yırtılması (diseksiyonu) gibi ciddi bir sağlık sorunu, hayati tehlike oluşturabilir. İşte, aort damarı yırtılmasının nedenleri, belirtileri, tanısı ve tedavisi hakkında bilmeniz gerekenler:
Aort Damarı Yırtılması (Diseksiyonu) Nedir?
Aort damarı, iç, orta ve dış olmak üzere üç katmandan oluşur. Aort diseksiyonu, bu katmanlardan birinin yırtılması sonucu meydana gelir ve kanın bu yırtık boyunca akması, damar duvarını daha da zayıflatabilir. Sonuç olarak, kan akışı durabilir ve aort tamamen yırtılabilir, bu da ölüm riski doğurur.
Aort Damarı Yırtılmasının Nedenleri
- Yüksek Tansiyon: Aortun duvarına uyguladığı baskı, zamanla yırtılmaya yol açabilir.
- Marfan Sendromu ve Genetik Faktörler: Doğuştan gelen damar zayıflıkları aortun daha kolay yırtılmasına neden olabilir.
- Aort Anevrizması: Aortun anormal şekilde genişlemesi de yırtılma riskini artırabilir.
- Vaskülit: Damar iltihaplanmaları aortun zayıflamasına yol açabilir.
- Travmalar: Şiddetli darbe veya kaza sonucu aort yırtılabilir.
Aort Damarı Yırtılmasının Belirtileri
Aort yırtılması, ani ve şiddetli ağrıyla kendini gösterebilir. Diğer belirtiler şunlardır:
- Sırtın üst kısmı veya göğüste bıçak saplanıyormuş gibi şiddetli ağrı
- Bayılma, baş dönmesi ve bilinç kaybı
- Mide bulantısı ve şiddetli karın ağrısı
- Zayıf nabız, felç benzeri güçsüzlük, görme kaybı
- Nefes darlığı ve konuşma güçlüğü
Aort Damarı Yırtılması Tanısı
Aort diseksiyonu, kalp krizi ve felç ile benzer belirtiler gösterdiği için hızlı tanı önemlidir. Tanı koymak için kullanılan yöntemler:
- Röntgen: Kalp ve akciğerlerin görüntülenmesi
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Aortun detaylı görüntüsü
- Transtorasik Ekokardiyogram: Ultrason ile kalp yapılarının görüntülenmesi
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): Hızlı ve etkili bir tanı yöntemi
Aort Damarı Yırtılmasının Tedavisi
Tedavi, yırtığın konumuna ve durumun ciddiyetine göre değişir. İki ana tedavi yöntemi vardır:
İlaç Tedavisi: Kan basıncını düşürerek yırtılmanın yayılmasını önlemeye çalışılır.
Cerrahi Müdahale:
-
- Endovasküler Greft Onarımı: Stent yerleştirilerek hasarlı bölge onarılır.
- Greft Değişimi: Yırtık bölgesi çıkarılır ve yerine sentetik damar (greft) takılır.
Aort Damarı Yırtılmasının Önlenmesi
- Yüksek Tansiyon Kontrolü: Tansiyonun düzenli takip edilmesi önemlidir.
- Sağlıklı Yaşam Tarzı: Düzenli egzersiz yapmak ve sağlıklı beslenmek, aort sorunlarını önleyebilir.
- Sigara Bırakma: Sigara içmek damar sağlığını olumsuz etkiler.
- Emniyet Kemeri Kullanımı: Trafik kazalarında ciddi travmalardan korunmak için emniyet kemeri takmak önemlidir.
